Mirjam Schipper promoveert

Mirjam promoveerde in Antwerpen. Eerder had ze 550 patiënten in het Haagse HMC onderzocht voor haar promotie. Mirjam: ‘Onderzoek naar slapen staat nog best in de kinderschoenen in Nederland. Mijn promotor zat in België, vandaar Antwerpen.’ Maar slaaponderzoek en behandeling van slaapstoornissen is wel volop in ontwikkeling. Het Deventer Ziekenhuis heeft een eigen slaappoli en we doen ook steeds meer onderzoek. Mirjam: ‘Wat ik heb onderzocht, is of er een relatie bestaat tussen slaapaandoeningen en het ontstaan van beroertes en TIA’s. Waarbij me ik heb gefocust op het obstructief slaap apneu syndroom (OSA) en beenwegingen tijdens de slaap.’ Dat OSA een risicofactor was op het krijgen van beroerte was al bekend, maar Mirjam Schipper vond ook een verhoogd voorkomen van OSA bij TIA-patiënten. Mirjam: ‘Dat veronderstelde de literatuur ook al wel, maar mijn onderzoek heeft dit bevestigd. Een hoge aanwezigheid van OSA in een groep patiënten met TIA ondersteunt dat OSA een risicofactor is voor het ontwikkelen van een beroerte.’

CPAP

Mirjam onderzocht ook het effect van de CPAP-behandeling bij OSA patiënten. Bij Continuous Positive Airway Pressure (CPAP) wordt via een kapje lucht in de neus van de patiënt met een OSA geblazen, waardoor de luchtwegen openblijven en er minder kans op een apneu is. Mirjam: ‘Mijn onderzoek heeft uitgewezen dat patiënten die deze behandeling goed gebruiken, minder kans op een beroerte, TIA en/of myocard infarct hebben. Soms vinden mensen het gebruik van CPAP lastig en verzuimen ze. In de spreekkamer heb ik nu echt een argument om mensen op het hart te drukken dat het belangrijk is dat ze deze CPAP-behandeling volhouden. Dat ze therapietrouw zijn. Het leidt aantoonbaar tot minder TIA’s en beroertes.’

Been bewegingen

Ander onderdeel van Mirjams studie was te kijken of er ook een relatie aantoonbaar was tussen beenbewegingen tijdens de slaap en het ontstaan van hart- en vaatziekten. Mirjam: ‘Dat verband is niet gevonden. We vonden wel een ander belangrijk verschijnsel. Beenbewegingen in de slaap kunnen periodisch (soort van ritmisch) voorkomen, zogenaamde PLMS. Maar beenbewegingen kunnen ook voorkomen rondom een apneu, de respiratoire beenbewegingen (rLM). De beenbewegingen die voorkomen rondom een apneu lijken een marker te zijn voor een meer ernstige vorm van OSA. Dit is een belangrijke stap in het onderzoek naar de beenbewegingen tijdens de slaap, aangezien daar nog maar weinig over bekend is. We denken dat het hebben van veel beenbewegingen (PLMS en/of rLM) een gevolg is van ontregeling van het autonome zenuwennetwerk maar dat zal uit verder onderzoek moeten blijken.’

Waarde onderzoek

De waarde van Mirjams onderzoek is in elk geval dat er een duidelijke relatie is tussen slaapaandoeningen en het ontstaan van hart- en vaatziekten en dat behandelingen effect sorteren. Mirjam: ‘Het in kaart brengen en behandelen van cardiovasculaire risicofactoren zal leiden tot een vermindering van hart- en vaataandoeningen. Daar draagt dit onderzoek aan bij.’