Vervangen stijgbeugel (stapedotomie operatie)

Onder algehele narcose krijgt u eenmalig een antibioticum (Cefazoline) toegediend.

De operatie zelf vindt plaats via de uitwendige gehoorgang. Er wordt een snede (incisie) gemaakt in de gehoorgang, tussen de aanhechting van de oorschelp en het traguskraakbeen. Dit zal later een klein litteken worden, dat echter nauwelijks zichtbaar is. De reden van deze incisie is dat de gehoorgang ruimer wordt en daardoor de werkruimte en het zicht op trommelvlies en middenoor verbetert.

Daarna wordt onder de huid van de gehoorgang (via het bot) de grens met het trommelvlies opgezocht en wordt het trommelvlies tijdelijk over een traject van 180 graden opgelicht. Dan komt zicht op het middenoor en wordt het gebied van de overgang van aambeeld en stijgbeugel opgezocht. Vaak is het noodzakelijk hiervoor een deel van het bot van de gehoorgang te verwijderen en de smaakzenuw (chorda tympani) opzij te houden.

De beweeglijkheid van de gehoorbeentjes wordt beoordeeld en als blijkt dat de stijgbeugel niet beweegt, wordt de eigenlijke stapedotomie procedure verricht. Deze bestaat achtereenvolgens uit het losmaken van de verbinding tussen aambeeld en stijgbeugel, het doorknippen van het peesje van de stijgbeugelspier en het verwijderen van de pootjes en de kop van de stijgbeugel. De voetplaat van de stijgbeugel blijft behouden en hierin wordt een gaatje van 0.7-0.8 mm geboord. In dit gaatje wordt een kunstgehoorbeentje (piston) geplaatst met een lengte van 4.5-4.75 mm. Deze piston wordt bevestigd aan het aambeeld en gaat de functie van de stijgbeugel overnemen.

Risico's en bijwerkingen

Aan de operatie zitten risico's.

Smaakverlies

Vlakbij het trommelvlies loopt een kleine zenuw die de smaakvoorziening en deels het gevoel van het voorste twee derde deel van de tong verzorgt. In een minderheid van de gevallen moet de zenuw worden opgeofferd om het operatiegebied goed te kunnen zien. Dan zal er tijdelijk een verminderde smaak en gevoel zijn van de helft van de tong (aan de geopereerde zijde). Doorgaans zal herstel optreden na 3-6 maanden omdat de andere zenuw en nog een aantal mechanismen dit verlies compenseren. Als de zenuw aangeraakt of opgerekt is kan er een verandering in de smaak optreden (bv metaalachtige of zoute smaak). In geval van dubbelzijdige otosclerose en eerdere opoffering van de smaakzenuw zal bij operatie aan het andere oor een vergroot risico op permanent smaakverlies ontstaan. Dit is uiterst relevant voor mensen die beroepsmatig afhankelijk zijn van dit zintuig.

Evenwichtsklachten

Gedurende de operatie wordt er een verbinding richting het binnenoor gemaakt. Een van de evenwichtsorganen is zeer nabij gelegen en kan geprikkeld raken door lucht of bloed. Aanhoudende duizeligheid kan duiden op binnenoorschade als gevolg van de operatie. In voorkomende gevallen zal u langer opgenomen blijven en wordt er medicatie (antibiotica en ontstekingsremmers) gegeven.

Gehoorbeschadiging

Schade aan het binnenoor kan direct na de operatie of later ontstaan. Directe schade kan ontstaan door manipulatie/lawaaibeschadiging in het binnenoor. Vaak betreft het gehoorverlies de hoge tonen. Het risico hierop is minder dan 1%. Latere schade kan ontstaan als gevolg van infectie of lekkage van binnenoorvloeistof. Dit laatste wordt vaak gekenmerkt door fluctuerend gehoorverlies en episodes met instabiliteit.

Aangezicht

Aangezichtsverlamming kan optreden als gevolg van de verdovingsvloeistof die in en om het oor wordt aangebracht. Ook kan de aangezichtszenuw vlakbij het
operatiegebied lopen en beschadigd raken. Indien er een groot risico op schade is zal de operateur de operatie niet verrichten.

Nazorg

Als u wakker wordt kunt u wat duizelig en misselijk zijn. Tegen de misselijkheid wordt medicatie gegeven. Het wordt aanbevolen om de dag van operatie in bed te blijven. U mag er wel uit voor toiletbezoek. Verder moet u zaken die drukverhoging in het middenoor kunnen geven, zoveel mogelijk vermijden. Dat wil zeggen niet de neus snuiten, niezen met open mond en geen grote krachtsinspanningen leveren.

De dag na de operatie mag u (voorzichtig) rondlopen. De tweede dag mag u als alles goed verloopt naar huis. Na 1 week wordt u op de polikliniek verwacht voor het verwijderen van het pleisterverband, de hechtingen en het antibioticumgaas in het oor. U krijgt daarna nog oordruppels voor 1 week. Omdat het van cruciaal belang is dat het operatiegebied rustig geneest, worden de volgende 'leefregels' gehanteerd: 1 week niet werken en zorgen dat er geen water in het oor komt (afhankelijk van uw werkzaamheden kan dit ook langer zijn), 4 weken geen sport of zware lichamelijke arbeid en 6 weken niet vliegen. Duiken wordt levenslang ontraden.