Studie voedselallergie bij kinderen
Niet kunnen meesmullen bij een traktatie. Niets eten als je bij een vriendje speelt. Voor kinderen met een voedselallergie kan één verkeerde hap ernstige gevolgen hebben. Daarom doet het Kinderallergie Behandelcentrum van het Deventer Ziekenhuis studie naar een behandeling die een voedselallergie kan genezen. Bij jonge kinderen lijkt die therapie veelbelovend.
Symptomen voedselallergie kinderen
De kinderarts-allergologen uit Deventer zien het dagelijks: een voedselallergie ontstaat vaak op jonge leeftijd en kan vervolgens levenslang blijven bestaan. Meestal gaat het om baby’s met eczeem die al vroeg in hun leven antistoffen aanmaken tegen bepaalde voedingsmiddelen en dat zorgt weer voor allergische reacties, variërend van rode vlekken, spugen of zelfs levensbedreigende situaties.
Behandeling voedselallergie
Tot enkele jaren terug hadden artsen geen mogelijkheden dit te voorkomen of goed te behandelen. Dit heeft plaatsgemaakt voor optimisme en activisme. Preventie is stap 1: door baby’s al vroeg pinda en kippenei te laten eten is een voedselallergie voor deze producten te voorkomen. Voor de baby’s en peuters die toch een voedselallergie ontwikkelen wacht tegenwoordig stap 2: behandeling met ‘orale immunotherapie’. Om die toekomst te realiseren is de ORKA-studie opgezet.
ORKA-studie voedselallergie
Het Kinderallergie Behandelcentrum van het Deventer Ziekenhuis is de eerste instelling in Nederland met een studie naar deze veelbelovende, nieuwe therapie om baby’s en peuters voor altijd te genezen. Sinds maart 2019 tot juli 2022 zijn 130 kinderen gestart met het dagelijks eten van kleine hoeveelheden van de voeding waarvoor ze allergisch zijn. ‘We stellen het immuunsysteem bloot aan de stof die de reactie uitlokt, zodat het lichaam er anders op leert reageren’, licht kinderarts-allergoloog Ted Klok toe. ‘Doordat we werken met lage doseringen is de therapie ook uitvoerbaar bij kleine kinderen.’
Ervaringen nieuwe therapie
Ouders en kinderen doen twee jaar mee aan de studie en worden daarbij intensief begeleid door het team van het Kinderallergie Behandelcentrum. De eerste ervaringen van de studie laten zien dat deze nieuwe therapie veilig thuis kan worden uitgevoerd. Kinderen hebben zeker in de beginfase nog weleens een allergische reactie, maar dat zijn vooral milde klachten zoals rode vlekken of een dikke lip. Bij de meeste kinderen is de therapie ook goed uit te voeren, maar helaas niet bij iedereen. Zo vlamt het eczeem bij sommige kinderen zo sterk op, dat de therapie gestaakt moet worden.
Belangrijke rol voor ouders
Omdat deze therapie dagelijks moet worden uitgevoerd, hebben ouders een belangrijke rol. ‘Zij moeten elke dag thuis de voeding geven’, licht Ted Klok toe. ‘Met zeker in de beginfase een kleine kans op een allergische reactie. Dat is dus best een spannende behandeling voor ouders en kind’, aldus Ted Klok. ‘Maar wij zien dat ze dat heel goed doen, waarbij het ouders ook echt lukt om bijna iedere dag het product te geven. Soms vraag dat wel veel inspanning. Zo hebben sommige peuters al een sterke weerstand tegen het eten van het voedsel waarvoor ze allergisch zijn.'
“Er is echt een serieuze kans dat we kinderen voorgoed van hun voedselallergie af kunnen krijgen”
– Kinderarts-allergoloog Ted Klok
Eerste resultaten immunotherapie
Er zijn nu meer dan 100 kinderen die de ORKA-studie hebben afgerond, ruim 80% daarvan eet nu zonder problemen het voedsel waarvoor ze allergisch waren. Dat is echt heel bijzonder om te zien. Ook omdat het soms gaat om kinderen met een uitgebreide voedselallergie voor bijvoorbeeld verschillende noten, pinda en kippenei. Tegelijkertijd is de vraag of kinderen na 1 jaar therapie echt definitief genezen zijn. Daarom worden de kinderen die aan de studie hebben deelgenomen gevolgd tot hun 6e verjaardag. De uitkomsten van dat vervolgonderzoek laten natuurlijk nog even op zich wachten.
Amerikaanse studies
In twee Amerikaanse studies is immunotherapie bij jonge kinderen met een pinda-allergie ook al onderzocht. De resultaten van één van deze studies zijn vorig jaar gepubliceerd in de Lancet, een toonaangevend medisch tijdschrift. Deze studie suggereert dat bij een start van de therapie voor het tweede levensjaar er een grote kans is op echte genezing. Dit komt overeen met de resultaten van de andere studie. Onderzoekers van die studie hebben laten weten dat ook na vijf jaar de meeste kinderen na immunotherapie nog regelmatig producten met pinda eten zonder allergische reactie. Ze lijken dus echt definitief genezen. Optimisme is derhalve gerechtvaardigd, zo geeft Ted Klok aan. ‘Er is echt een serieuze kans dat we kinderen voorgoed van hun voedselallergie af kunnen krijgen’.
Onderzoek naar effectiviteit
Omdat deze nieuwe therapie zo veel belovend is heeft het Zorginstituut Nederland een grote subsidie gegeven om verder onderzoek te doen. Terwijl de eerste studie was opgezet om de veiligheid en haalbaarheid te onderzoeken, is vervolgonderzoek nodig om te beoordelen hoe effectief deze therapie nu echt is. Hiervoor is een gerandomiseerde studie opgezet: een onderzoek waarbij de helft van de kinderen wel de therapie krijgt en de andere helft niet. Deze studie wordt niet alleen in Deventer uitgevoerd, maar ook in ziekenhuizen in Groningen, Amsterdam en Delft. Vanaf februari 2023 loopt deze studie, die de ORKA-NL studie is genoemd. Als deze studie een goede effectiviteit van de therapie laat zien, zal orale immunotherapie in het basispakket van verzekerde zorg komen. Pas dan wordt de therapie toegankelijk voor alle kinderen in Nederland.