Wetenschappelijk onderzoek chronische nierschade
In het Deventer Ziekenhuis vindt bij patiënten met chronische nierschade wetenschappelijk onderzoek plaats. Vaak werken we samen met academische ziekenhuizen aan landelijke en internationale wetenschappelijke onderzoeken. Meten is weten en met de resultaten van een wetenschappelijk onderzoek wordt duidelijk waar verandering in de zorg nodig is.
Predict
Onderzoek naar de uitkomsten van buikdialyse katheters (PD-katheters) die door de huid (‘percutaan’) geplaatst zijn.
Dit onderzoek is opgezet door het UMC Utrecht en het Universitair Ziekenhuis Brussel en wordt uitgevoerd in verschillende ziekenhuizen in Nederland en België, waaronder ook uw ziekenhuis. Zij vinden dit een belangrijk onderzoek. De onderzoekers werken voor dit onderzoek samen met de Nierpatiëntenvereniging Nederland (NVN). Naar verwachting zullen 500 personen gaan meedoen aan dit onderzoek.
Het doel van dit onderzoek is onderzoeken hoe door de huid (‘percutaan’) geplaatste buikdialyse katheters (PD-katheters) functioneren en om te kijken naar mogelijke gevolgen van percutane plaatsing. Hiermee proberen wij wetenschappelijk bewijs te leveren dat het percutaan plaatsen van PD-katheters een goede andere mogelijkheid is voor het plaatsen van een PD-katheter naast plaatsing via een kijkoperatie.
Buikdialyse
Buikdialyse is een belangrijke behandeloptie voor mensen met eindstadium nierfalen. Bij buikdialyse wordt het buikvlies gebruikt als filter om afvalstoffen en overtollig vocht te verwijderen. Hiervoor wordt gebruikt gemaakt van speciale vloeistof die via een slangetje de buikholte in- en uitloopt. Dit slangetje, de PD-katheter genoemd, kan op verschillende manieren ingebracht worden. Meestal gebeurt dit via een kijkoperatie (‘laparoscopisch’). Hiervoor is algehele narcose (diepe slaap) nodig. Niet alle mensen kunnen echter onder algehele narcose gebracht worden, bijvoorbeeld vanwege bijkomende aandoeningen. De PD-katheter kan ook door de huid (‘percutaan’) geplaatst worden. Dit is een minder grote ingreep die onder plaatselijke verdoving gebeurt, waarbij de plaatsing uitgevoerd kan worden op een röntgenafdeling of dialyseafdeling. Dit maakt buikdialyse toegankelijk voor meer patiënten, die geen algehele narcose kunnen krijgen.
De RENAL LIFECYCLE studie
Onderzoek naar de mogelijke positieve effecten van Dapagliflozin in het voorkomen van nier- en hartfalen.
Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) heeft dit onderzoek opgezet. Voor dit onderzoek zijn 1500 proefpersonen uit verschillende landen nodig. In Nederland zullen naar verwachting 1250 proefpersonen meedoen. Het farmaceutische bedrijf Astra Zeneca levert de medicijnen voor dit onderzoek en heeft verder geen rol in het onderzoek
In dit onderzoek wordt bekeken hoe goed het bestaande middel Dapagliflozin (Forxiga®) werkt in het voorkomen van nier- en hartfalen. Ook wordt de verdraagzaamheid en veiligheid van dit middel onderzocht. De werking van Dapagliflozin wordt daarom We vergeleken met de werking van een placebo. Een placebo is een middel zonder werkzame stof, een ‘nepmiddel’.
Geneesmiddelen
Sinds enige jaren wordt een nieuwe klasse geneesmiddelen gebruikt, zogenaamde SGLT2-remmers. Het onderzoeksgeneesmiddel Dapagliflozin behoort ook tot deze klasse. Dit zijn medicijnen die worden aanbevolen voor de behandeling van diabetes, hart- en vaatziekten en nierziekten. Het gebruik van deze geneesmiddelen is goedgekeurd door de Europese (EMA) en Nederlandse (CBG) overheid. Eerdere grote onderzoeken hebben verschillende positieve effecten van SGLT2-remmers aangetoond, waaronder een daling in de hoeveelheid eiwit in urine en bescherming tegen het ontstaan van nier- en hartfalen. Daarnaast werden SGLT2-remmers goed verdragen en bleken deze middelen veilig.
In de onderzoeken die tot nu toe zijn uitgevoerd, werden patiënten met een slechte nierfunctie (een nierfunctie van minder dan 25 ml/min/1,73 m2, dialysepatiënten en niertransplantatie ontvangers) niet meegenomen. Dit is erg jammer, aangezien vooral deze patiënten een hoog risico lopen op het ontstaan van eindstadium nierfalen, hartfalen en overlijden. Er is steeds meer bewijs uit dierproefstudies en achteraf analyses van grote klinische onderzoeken dat SGLT2-remmers ook werkzaam kunnen zijn in het voorkomen van nierfalen, hartfalen en overlijden bij patiënten met ernstige nierziekte, waaronder dialyse en niertransplantatie patiënten. Daarom willen de onderzoekers nu onderzoeken of en hoe SGLT2-remmers werken op hart- en nierfalen bij patiënten met ernstige nierziekte, waaronder dialyse en niertransplantatiepatiënten.
Zorgevaluatie FLOW
Dit onderzoek is opgezet door MUCM en wordt uitgevoerd op bijna alle dialysecentra van Nederland. In dit onderzoek wordt bekeken of de controle van de vaattoegang door middel van maandelijkse flowmetingen achterwege gelaten kan worden. Vernauwingen in de vaattoegang worden dan alleen behandeld wanneer ze problemen tijdens de dialyse veroorzaken.
Controle van de vaattoegang
Het behouden van een functionele vaattoegang is van groot belang voor hemodialysepatiënten. Om vernauwingen in de vaattoegang op te sporen en te behandelen voordat ze problemen veroorzaken, wordt in Nederlandse dialysecentra regelmatig gemeten of er nog voldoende bloed door de vaattoegang stroomt. Het wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van deze surveillance strategie is echter onvoldoende. Internationale richtlijnen spreken zich niet uit in deze kwestie en adviseren vooral om meer onderzoek te doen.
In het FLOW project bepalen we met behulp van een multicenter gerandomiseerde klinische trial of de huidige nazorg van de vaattoegang met surveillance en preventieve behandeling veilig achterwege gelaten kan worden. Vernauwingen in de vaattoegang worden dan alleen behandeld wanneer ze daadwerkelijk problemen tijdens de dialyse veroorzaken. We verwachten dat het aantal invasieve behandelingen en de medische kosten door deze nieuwe strategie met 40% zullen dalen.
Zorgevaluatie DIALOGICA
Samen op weg naar een beter besluit over wel of geen dialyse bij de oudere patiënt.
Dit onderzoek is opgezet door het Leids Universitair Medisch Centrum en het Universitair Medisch Centrum Utrecht en wordt gedaan door artsen in verschillende ziekenhuizen. Aan dit onderzoek zullen waarschijnlijk 1500 mensen meedoen.
Het doel van dit onderzoek is om uit te zoeken wat de invloed is van wel of niet dialyseren op de kwaliteit van leven en de zelfstandigheid van ouderen met nierfalen.
Zo kunnen we in de toekomst oudere nierpatiënten beter informeren bij hun keuze voor een behandeling.
Kwaliteit van leven
In Nederland zijn er steeds meer oudere patiënten met een verminderde nierfunctie. Ook krijgen steeds meer oudere patiënten dialyse. Voor patiënten die starten met dialyse, verandert veel in het dagelijks leven. Ze kunnen bijvoorbeeld meer vermoeid zijn of zich minder goed concentreren. Dit risico lijkt groter voor oudere patiënten, maar dat geldt (zeker) niet voor iedereen.
Landelijke richtlijnen schrijven voor om bij oudere nierpatiënten na te gaan hoe kwetsbaar zij zijn. In steeds meer ziekenhuizen wordt dit gedaan door de verschillende onderdelen van ouder worden in kaart te brengen. Dit noemt men ook wel een ‘geriatrisch assessment’. Ook wordt de laatste jaren meer uitleg gegeven over behandeling zonder dialyse. Dit wordt ook wel conservatieve behandeling genoemd.
In dit onderzoek bekijken we het effect van deze verschillende behandelingen. We onderzoeken of kwaliteit van leven en zelfstandigheid (functioneren) verschilt voor patiënten met en zonder dialyse behandeling. Ook kijken we waar dit verschil door wordt veroorzaakt en verzamelen we informatie over de kosten. Na dit onderzoek kunnen we de zorg beter afstemmen op de situatie van iedere oudere nierpatiënt. Ook kunnen we dan betere ondersteuning bieden bij behandelkeuzes.
DOMESTICO
Onderzoek naar kwaliteit van leven en gezondheidsuitkomsten bij thuisdialyse in Nederland.
Dit onderzoek is opgezet door het VUmc samen met het UMC Utrecht. De onderzoekers van DOMESTICO werken in dit project samen met de Nierpatiëntenverenging (NVN), de Nederlandse Federatie voor de Nefrologie (NFN), Nefrovisie en Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN).
Het doel van dit onderzoek is uitzoeken wat de kwaliteit van leven en gezondheidsuitkomsten zijn van mensen die thuisdialyse toepassen in vergelijking met mensen die dialyseren in een dialysecentrum. Hiermee proberen wij wetenschappelijk bewijs te leveren of, en bij welke mensen, thuisdialyse leidt tot een betere kwaliteit van leven en betere gezondheidsuitkomsten. Dit is enorm belangrijk omdat we de zorg voor nierpatiënten zo goed mogelijk willen organiseren, juist ook als het gaat over waar dialyse plaatsvindt.
Thuisdialyse
Mensen met nierfalen zouden voor hun gezondheid het liefst een niertransplantatie moeten ondergaan. Indien dit (nog) niet mogelijk is, kiezen veel mensen voor een dialysebehandeling. Bij dialyse worden overtollig vocht en afvalstoffen, die niet meer door de eigen nieren uitgeplast kunnen worden, uit het lichaam verwijderd. Dialyse kan thuis of in een dialysecentrum plaatsvinden.
Rond het jaar 2000 werd ongeveer 30% van de dialysepatiënten thuis behandeld (de meeste patiënten met zogenaamde buikdialyse (peritoneale dialyse) en sommigen met dialyse via de bloedbaan (hemodialyse)). Sindsdien is het percentage patiënten dat thuis wordt behandeld gehalveerd. Dit heeft tot gevolg dat de ervaring van artsen en verpleegkundigen met thuisdialyse sterk afneemt, en dit leidt weer tot een steeds grotere drempel voor patiënten om met thuisdialyse te beginnen. Immers, als een arts of verpleegkundige weinig ervaring heeft met een vorm van thuisdialyse, zal deze bij de voorlichting over dialysebehandelingen niet goed kunnen uitleggen hoe deze behandeling gaat.
Het DOMESTICO-project is erop gericht om mensen met nierfalen optimale keuzevrijheid te geven in de behandeling die het beste bij hem of haar past.