Acute leukemie
Leukemie is een vorm van bloedkanker die uitgaat van witte bloedcellen.
Er zijn acute vormen en chronische vormen van leukemie. Acute vormen ontstaan in korte tijd en kunnen ook in korte tijd tot problemen leiden. Chronische vormen ontstaan langzamer en kunnen zelfs zonder symptomen blijven.
Afdeling(en)
Verschijnselen
Bij leukemie maakt het beenmerg (“de fabriek van de bloedcellen”) te veel witte bloedcellen. Bij acute leukemie rijpen de jonge cellen (blasten) in het beenmerg niet goed uit tot volwassen cellen in het bloed, hierdoor ontstaat een ophoping van blasten in het beenmerg wat tot problemen leidt. Doordat er verschillende soorten witte bloedcellen bestaan zijn er ook verschillende soorten leukemie. De meest voorkomende acute leukemieën worden verdeeld aan de hand van de cel die ontspoort: lymfatische cellen (acute lymfatische leukemie of ALL) of myeloide cellen (acute myeloide leukemie of AML). Bij volwassenen komt AML het meeste voor, bij kinderen juist ALL.
Het verschil tussen de soorten leukemie is belangrijk voor de prognose en de te kiezen behandeling.
Onderzoek en diagnose
De diagnose van acute leukemie wordt gesteld op een combinatie van klachten (infecties, vermoeidheid, bloedingen), afwijkingen in het bloed en door het afnemen van een beenmergpunctie.
Behandeling
De behandeling van acute leukemie is een uitdaging vanwege de agressiviteit van de ziekte t.g.v. het snel delen van de verkeerde cellen (blasten).
Er zijn twee opties voor behandeling mogelijk:
- Een curatieve behandeling: de behandeling heeft als doel de ziekte te genezen.
- Een palliatieve behandeling; de behandeling heeft als doel de ziekte te remmen, de levensverwachting te verlengen en de kwaliteit van leven te verbeteren.
Helaas kan niet iedere patiënt met acute leukemie genezen worden. Hiervoor zijn 3 redenen:
- Patiënten kunnen de intensieve behandeling die nodig is voor genezing niet aan omdat ze niet fit genoeg zijn (vaak hangt dit samen met een gevorderde leeftijd, maar niet altijd)
- Patiënten ondergaan de intensieve behandeling maar krijgen gevaarlijke bijwerkingen en complicaties van de therapie (infecties, bloedingen)
- Patiënten reageren in eerste instantie goed op behandeling maar krijgen na het staken van de behandeling de ziekte terug. Dit noemen we een recidief.
In de praktijk betekent bovenstaande dat er per patiënt een inschatting gemaakt wordt t.a.v. de fitheid. Wanneer een patiënt fit bevonden is wordt intensieve behandeling voorgesteld. Dit is vaak een combinatie van chemotherapie, immunotherapie met aansluitend een stamceltransplantatie.
Vanwege de complexiteit van deze intensieve behandeling wordt deze niet in het Deventer Ziekenhuis uitgevoerd. Patiënten worden verwezen naar het consulterende centrum waar wij mee samenwerken; de Amsterdamse Universitaire Medische Centra (AUMC) bestaande uit de locaties VUMC en AMC. Het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis doet hier niet aan mee. Zij zijn enige jaren geleden gestopt met de zorg voor hematologische patiënten en hebben zich volledig gericht op de solide oncologische aandoeningen.
Daarnaast werken wij samen met de Isala Klinieken in Zwolle die eveneens fitte patiënten met een acute leukemie van ons overnemen.
Wanneer een patiënt niet meer zo fit is zal overgegaan moeten worden op een palliatieve behandeling. Er is dan geen mogelijkheid meer voor genezing maar hopelijk nog wel een goede en verlengde tijd van het leven. Deze behandeling wordt regelmatig in het Deventer Ziekenhuis uitgevoerd.
Mogelijke bijwerkingen
Tijdens de behandeling voor acute leukemie (curatief of palliatief) kan het voorkomen dat u met koorts of andere klachten opgenomen moet worden in het ziekenhuis. Daarnaast kan de aanmaak van uw gezonde cellen tijdelijk gestoord zijn t.g.v. de chemotherapie. Om uw rode bloedcellen (Hb) en uw bloedplaatjes (trombocyten) niet te laag te laten worden kan overgegaan worden op een bloedtransfusie.