Neusspray zorgt voor doorbraak stomazorg

In Nederland dragen zo’n 38.000 mensen een stoma. In het Deventer Ziekenhuis worden per jaar zo’n negentig stoma’s geplaatst. ‘Dat aantal krimpt iets omdat door het bevolkingsonderzoek darmtumoren eerder worden ontdekt en zodoende een stoma kan worden voorkomen’, zegt Sandra Oosterlaar. Stoma’s zijn nog altijd een weinig populair onderwerp om over te praten. Terwijl je met een stoma eigenlijk alles kunt doen. Zwemmen kan, naar festivals gaan, vliegen kan, zelfs contactsporten kunnen. ‘Je moet alleen een beetje oppassen met te zwaar tillen’, vult stomaverpleegkundige Marjan Raats aan. ‘Maar een stoma is niet levensbedreigend. De acceptatie van het gebruik van een stoma groeit ook, maar toch raken mensen soms in een isolement. Bijvoorbeeld als ze problemen krijgen met het stomamateriaal.’

Irritaties

Die problemen kunnen bijvoorbeeld ontstaan als stoma’s lekken. Marjan: ‘Ontlasting ruik je altijd als die niet goed in een stomazak komt. Soms loopt urine door lekkage ook gewoon langs benen van patiënten heen. Mensen durven dan uit angst de straat niet meer op.’ Lekkage van een stoma kan bijvoorbeeld ontstaan omdat de huid eronder geïrriteerd raakt, rood wordt en de stomahuidplak niet goed meer aansluit op de huid. Met lekkage tot gevolg. Deze huidirritatie kan op diverse manieren ontstaan. Sandra: ‘Vaak wordt direct gedacht aan een allergische reactie van de huid onder een stomahuidplak en schakelt men over op een ander merk stoma. Maar dat is vaak symptoombestrijding, je moet eerst de oorzaak zien te achterhalen.’ En die oorzaak kan soms heel onschuldig zijn. Dermatoloog in het Deventer Ziekenhuis Ronald Houwing verdiepte zich in het onderwerp en kwam tot een opmerkelijke aanpak van de aandoening.

Neusspray in plaats van zalf

Gangbaar bij de aanpak van een geïrriteerde huid onder de stoma, is de huid insmeren met een vette zalf. Sandra: ‘Probleem daarvan is weer dat stomahuidplak slecht plakt op vette huid.’ Ronald Houwing constateerde dat in een bepaalde neusspray dezelfde medicatie (glucocorticoïd) zit als in vette zalf. Met als groot voordeel dat de neusspray minder vet is en de stromahuidplak dus beter hecht. Waardoor dus weer minder lekkage ontstaat. Sandra: ‘Je spuit de spray op de achterkant van de stomahuidplak, even wachten en dan op de buik plakken, waardoor de rode vlekken (irritaties) verdwijnen. Onze eerste ervaringen zijn heel goed.’ Sandra blijft bescheiden, maar zegt toch: ‘Ja, ik denk echt dat we door het onderzoek voor een doorbraak hebben gezorgd. In aantallen (het aantal mensen met stoma en geïrriteerde huid is beperkt) is het misschien klein leed. Voor de mensen die het betreft is het groot leed. Ze komen het huis soms niet uit en raken geïsoleerd.’ Marjan: ‘Geweldig dat een dermatoloog zich zo heeft ingezet voor stomazorg. Typisch iets voor het Deventer Ziekenhuis. De lijntjes zijn hier kort, waar in andere ziekenhuizen stomazorg en dermatologie ver uit elkaar liggen, lopen we hier bij elkaar binnen. De nieuwe aanpak werkt als een tierelier.'