Eeuwenoud medicijn verlaagt kans op nieuwe hart- en vaatziekten

Een pilletje colchicine kost een paar dubbeltjes. Maar het zorgt er wel voor dat de kans op nieuwe hart- en vaatziekten met ruim dertig procent wordt verlaagd. Colchicine is een ontstekingsremmend natuurmiddel dat al 2500 jaar wordt gebruikt. Vooral bij aandoeningen als jicht. ‘En het werkt als natuurmiddel dus ook bij hart- en vaatziekten’, zegt een van de onderzoekers, de Deventer Cardioloog Aize van der Sluis.

31 % minder risico

Patiënten die een hartinfarct hebben gehad of last hebben van vernauwde kransslagaders, behoren tot een risicogroep. De kans is reëel dat ze opnieuw hart- en vaatproblemen krijgen. ‘Er bestaat een groot risico op instabiliteit van de kransslagader waardoor zich een stolsel kan ontwikkelen dat het vat acuut afsluit en tot een hartinfarct leidt. Colchicine helpt dit risico met 31 % terug te brengen. Met name omdat het ontstekingen in de vaatwand remt’, vertelt dr. Erik Badings, research arts bij de afdeling cardiologie in het Deventer Ziekenhuis.

Baanbrekend

Deventer cardioloog dr. Fabrice Martens spreekt van een baanbrekende doorbraak. ‘We hebben bij ruim 5.500 patiënten onderzocht of het eenmaal daags nemen van een kleine dosis (1dd0.5mg en dus de helft van wat standaard tegen jicht wordt gebruikt) colchicine leidt tot het minder optreden van cardiovasculaire sterfte, hartinfarct, beroerte of revascularisatie (dotteren of een bypass). Het zijn stabiele patiënten, maar ze lopen wel degelijk risico op een cardiovasculair event. Dit onderzoek maakt duidelijk dat er een geweldige slag te maken is met een medicijn van een paar dubbeltjes. Het risico op een nieuw infarct neemt spectaculair af.’

Australië

In het onderzoek is een belangrijke rol weggelegd voor artsen en onderzoekers uit het Deventer Ziekenhuis. Aize van der Sluis: ‘Dit onderzoek is begonnen in Australië, maar daar konden ze moeilijk voldoende patiënten vinden om het onderzoek betrouwbaar genoeg te maken. In Nederland heeft de WCN (Werkgroep Cardiologische Centra Nederland, een samenwerkingsverband van ongeveer 60 cardiologische onderzoekscentra) dat opgepakt en als Deventer Ziekenhuis hebben we een flink aantal patiënten geïncludeerd en zijn nauw betrokken geweest bij het onderzoek.’ Het onderzoek is mede belangrijk omdat in Nederland anderhalf miljoen mensen chronische hart- en vaatklachten hebben. Per jaar komen in Nederland 34.000 mensen met een hartinfarct in het ziekenhuis terecht.

Rediscovery

Erik Badings spreekt in dit kader van een rediscovery-onderzoek. ‘Veel medicijnonderzoek wordt gedaan door grote farmaceutische bedrijven. Het onderzoek van colchicine bij hart- en vaatziekten is voor hen economisch niet interessant. Rediscovery-onderzoek (het herontdekken van het nut van bestaande medicijnen die bij andere ziekten al hun nut hebben bewezen) levert soms verrassende uitkomsten op. Zoals bij ons LoDoCo2-onderzoek, maar ook bij corona wordt gekeken of we bestaande medicijnen kunnen inzetten. In een ander rediscovery-onderzoek kijken we naar het medicijn digoxine als behandeling voor hartfalen. Het doel is aan te tonen dat digoxine zorgt voor minder heropnames en overlijden als gevolg van hartfalen. Een andere plant, vingerhoedskruid, is de basis van digoxine. Rediscovery-onderzoek opent soms onze ogen.’

Kost bijna niets

Toch betekent de uitkomst van het Australisch- Nederlandse onderzoek niet dat cardiologen morgen het goedkope medicijn preventief direct aan hart- en vaatpatiënten in Deventer gaan voorschrijven. Dr. Fabrice Martens: ‘Het moet eerst opgenomen worden in de richtlijnen, maar we hebben er veel vertrouwen in dat binnen afzienbare tijd een 2500 jaar oud natuurmiddel standaardzorg kan worden. Patiënten krijgen dan hun eigen maatwerk medicatie en een klein tabletje colchicine erbij.’ Een eeuwenoud middel, actueler dan ooit. Aize van der Sluis: ‘En dat bijna niets kost en voor de zorg kostenbesparend is. Minder infarcten, minder opnames en ook minder dotters en omleiding-operaties.’

==

Het artikel is als geplaatst in het vooraanstaande tijdschrift NEJM-paper.